ATLAS RYB AKWARIOWYCH

 Witajcie. W tej zakładce znajdziecie informacje oraz zdjęcia na temat ryb

akwariowych

MIECZYK HELLERA (ŁAC. XIPHOPHORUS HELLERII)

Występowanie
Mieczyk Hellera jest rybą słodkowodną zamieszkującą w warunkach naturalnych jeziora oraz rzeki na terenie Meksyku, Gwatemali oraz Hondurasu. Do Europy została sprowadzony w latach 1907-1909.
Wygląd zewnętrzny
Barwa dziko żyjących ryb z tego gatunku jest zielonkawo-szara z przebiegającymi wzdłuż ciała czerwonawo-brązowymi paskami. W akwariach obecnie możemy spotkać wiele różnokolorowych odmian (najpopularniejsze to czerwona i pomarańczowa). Samice są większe, natomiast samce charakteryzują się wydłużonymi na kształt miecza dolnymi promieniami płetwy ogonowej oraz gonopodium (zewnętrznym narządem kopulacyjnym).
Usposobienie
U samic mieczyków zaobserwowano zmianę płci (starsze płodne samice przekształcają się w zdolnego do zapładniania samca), jednak może to być wynikiem późnego dojrzewania samca, który pomylony został z samicą. W akwarium mogą przebywać maksymalnie 3-4 samce tego samego gatunku (są agresywne w stosunku do siebie, walczą o terytorium). Dieta tego gatunku powinna być wzbogacona w pokarm roślinny.
Akwarium
Ryby te żyją parami, wymagają obszernych zbiorników z przykryciem (w zbyt małych zbiornikach karłowacieją), dobrze obsadzonych roślinnością (kabomba, limnofila, wywłócznik, strzałki, rotala, nurzańce lub żabienice) , z zapewnioną przestrzenią do pływania. Lubią czystą wodę (częste podmiany wody są niezbędne – mieczyki wrażliwe są na akumulację związków azotowych), silne oświetlenie, dobrze czują się także w lekko słonawej wodzie (1 łyżeczka soli niejodowanej na 10 litrów wody).
Rozmnażanie
Mieczyki są rybami jajożyworodnymi. W zależności od temperatury wody ciąża samic trwa 4-5 tygodni (zapłodnioną samicę można rozpoznać po charakterystycznej ciemnej plamie ciążowej w okolicy odbytu). Po tym okresie rodzi się około 200-250 młodych, które powinny zostać odłowione do osobnego akwarium (matka silnie napastuje narybek i go zjada).

MIECZYK KOI (XIPHOPHORUS HELLERI KOI KOHAKU)

Występowanie
Gatunek słodkowodny, który jest odmianą hodowlaną mieczyka Hellera (jego albinotyczną formą).
Wygląd zewnętrzny
Charakteryzuje się białym ubarwieniem z czerwonymi, pomarańczowymi lub żółtymi plamami. Mogą zdarzyć się także okazy z dodatkowymi czarnymi plamkami. Istnieje wiele wariantów kolorystycznych różniących się wzornictwem (jedne są bardziej pożądane i rzadkie, inne mniej). Dostępna jest również odmiana weloniasta. Samca rozróżnimy po wydłużonych dolnych promieniach płetwy ogonowej, które tworzą miecz oraz przekształconej płetwie odbytowej w gonopodium (zewnętrzny narząd kopulacyjny).
Usposobienie
Jest to aktywna, spokojna i towarzyska rybka, która lubi wyskakiwać z akwarium (dlatego niezbędna jest pokrywa). W większej grupie tworzona jest hierarchia między samcami. Dominant może atakować i przeganiać innych samców. W grupie minimum 5 sztuk ta agresja jest równomiernie rozłożona na wszystkie ryby.
Akwarium
Gatunek ten lubi przestronne zbiorniki ze sporą ilością wolnego miejsca do swobodnego pływania, kryjówkami wśród roślin, korzeni czy skał, jasne oświetlenie. Wymagana dobra filtracja, dobrze natleniona woda.
Rozmnażanie
Są to ryby żyworodne – zapłodnienie jest wewnętrzne (za pomocą gonopodium). Tarło poprzedzają intensywne zaloty – samiec tańczy wokół wybranej samicy chwiejąc się na boki. Ciężarną samicę można rozpoznać po ciemnej plamie w okolicy odbytu, która w miarę rozwoju młodych powiększa się. Samicę najlepiej jest przenieść do oddzielnego akwarium – rodzice nie opiekują się potomstwem, a nawet mogą je konsumować. Po kilku tygodniach samica rodzi w pełni wykształcone i samodzielne małe rybki (100-200 sztuk), które pływają w poszukiwaniu pożywienia. Narybek rośnie nierównomiernie, szczególnie samce.

MOLINEZJA OSTROUSTA (ŁAC. POECILIA SPHENOPS)

Występowanie
W warunkach naturalnych ryba ta ma szeroki zakres geograficzny pod względem występowania: można ją spotkać na Antylach, w południowych stanach USA, Meksyku, czy nawet Wenezueli. Zasiedla wody słodkie i słonawe. Do Europy sprowadzona została po raz pierwszy w 1899 roku, ale dopiero w połowie lat 20-stych XX wieku wyhodowana jej czarna odmiana zdobyła prawdziwą popularność wśród akwarystów.
Wygląd zewnętrzny
Powstało wiele odmian barwnych na skutek ewolucji, jak również mieszania się gatunków oraz ingerencji hodowców. Wyróżnić możemy odmianę czarną, złotą, marmurkową, o krótkich płetwach, pomarańczowo płetwą i inne. Dzika forma jest zielonkawego koloru, z brunatno czerwonymi plamkami i czerwonawymi płetwami, upstrzonymi ciemnymi cętkami. Samca rozróżnimy po mniejszych rozmiarach oraz przekształconej płetwie odbytowej w gonopodium (zewnętrzny narząd kopulacyjny).
Usposobienie
Są to spokojne, towarzyskie rybki żyjące w parach. Można je trzymać w akwariach ogólnych z gupikami, mieczykami oraz innymi rybami o podobnym temperamencie.
Akwarium
Zbiornik powinien być przestronny, dobrze obsadzony roślinnością, z wolnymi miejscami do swobodnego pływania. W przypadku tego gatunku wyjątkowo musimy dbać o czystość (ryby te mają szybką przemianę materii i z racji swojej żarłoczności produkują znaczne ilości trujących związków chemicznych). Niezbędne systematyczne oczyszczanie dna, częste podmiany wody, dobra filtracja i napowietrzanie. Mile widziane dobre oświetlenie oraz pewna ilość glonów (niezbędnym składnikiem w ich diecie jest pokarm roślinny). Molinezja ostro-usta znosi niewielkie zasolenie wody – 1 łyżeczka soli niejodowanej na 10 litrów wody.
Rozmnażanie
Ryby żyworodne - zapłodnienie jest wewnętrzne. Ciąża, w zależności od temperatury wody, trwa 4-6 tygodni (ciężarną samicę łatwo rozpoznać po zaokrąglonym brzuchu). Po tym okresie samica wielokrotnie rodzi samodzielne młode (z jednego miotu nawet 80 sztuk). Rodzice zjadają potomstwo, dlatego należy ich odseparować od młodych lub zapewnić młodym odpowiednie kryjówki. Narybek żywi się glonami.

MOLINEZJA ŻAGLOPŁETWA (POECILIA VELIFERA)

Występowanie
W warunkach naturalnych żyją w ławicy, blisko lustra wody, w słodkowodnych i słonawych zbiornikach wód stojących lub wolno płynących.
Wygląd zewnętrzny
Charakteryzują się dość wysokim pokrojem ciała, zielono niebieskim lub zielono szarym ubarwieniem upstrzonym połyskującymi plamkami. Obecnie dostępnych jest wiele odmian hodowlanych różniących się kolorystyką. Samca łatwo jest odróżnić od samicy – jest mniejszy, bardziej kolorowy, ma wysoką płetwę grzbietową w kształcie rozłożonego żagla oraz płetwę odbytową przekształconą w gonopodium (zewnętrzny narząd kopulacyjny).
Usposobienie
Są to spokojne (poza okresem godowym, kiedy przejawiają terytorializm), towarzyskie, ruchliwe i skoczne (wymagane przykrycie akwarium) rybki. Niezbędnym uzupełnieniem ich diety są pokarmy roślinne, dlatego podczas czyszczenia zbiornika nie należy usuwać całkowicie rozwiniętych na szybach glonów. Molinezje są dosyć żarłoczne i mają szybką przemianę materii, stąd konieczne jest systematyczne odmulanie dna oraz częste podmiany wody (woda musi być zawsze odstana przez kilka dni, dodatek soli kuchennej lub morskiej – jedna łyżeczka na 50 litrów – jak najbardziej wskazany).
Akwarium
Lubią akwaria dobrze oświetlone, obsadzone gęstymi kępkami roślin, z licznymi kryjówkami oraz roślinnością pływającą, z wolnymi przestrzeniami do pływania.
Rozmnażanie
Ryby żyworodne – zapłodnienie jest wewnętrzne. Ciąża trwa 8 tygodni (ciężarną samicę łatwo rozpoznać po zaokrąglonym brzuchu i ciemnej plamie w okolicy odbytu). Ponieważ rodzice lubią pożywiać się narybkiem, rozmnażanie najlepiej jest przeprowadzać w osobnym zbiorniku. Samica rodzi samodzielne młode (50-80 sztuk), które swobodnie pływają w poszukiwaniu pożywienia.

BOCJA PRĘGOWANA (ŁAC. BOTIA STRIATA)

Występowanie
Rybka zamieszkuje w warunkach naturalnych niezbyt głębokie, jasne i czyste strumienie górskie (tereny porośnięte przez lasy) przepływające przez Pakistan, północne i południowe Indie. Jest to gatunek zagrożony.
Wygląd zewnętrzny
Gatunek wyróżnia się charakterystycznym torpedowatym pokrojem ciała z czterema parami wąsików przy otworze gębowym. Całe ciało (również oko) są pokryte poprzecznymi, drobnymi prążkami tworzącymi przeważnie barwny wzór: siedmiu do dziewięciu pręg w kolorach czarny, szary,  zielony, niebieski i jednej brązowo złotej. I tak od głowy aż do ogona. Oczywiście wzory te mogą układać się inaczej, a bardzo często mamy do czynienia z hybrydami gatunkowymi/rodzajowymi, u których te wzory wyglądają oryginalnie, np. jak „prążkowana„ mozaika. Płetwy są przezroczyste z ciemnymi pręgami, a usta czerwono pomarańczowe. Bocja pręgowana, jak inne rybki z tego gatunku, posiada ostry kolec poniżej oka, który podnosi się, gdy ryba czuje zagrożenie. Nie jest łatwo odróżnić samca od samicy. Samice, gdy osiągną dojrzałość płciową są bardziej okrągłe w partiach brzusznych.
Usposobienie
Gatunek spokojny, nieco nieśmiały, aktywny i dociekliwy. Żyje w grupach, tak więc najlepiej czuje się w stadach złożonych minimum z 5 osobników. W grupie wyraźnie zarysowuje się hierarchia – przywódcą zostaje najbardziej wzorzysta ryba, często jest to samica. W obrębie grupy można zaobserwować ciekawe zachowania tych ryb, m.in.: pływanie młodych/mniejszych osobników „w cieniu” starszych/większych i naśladowanie każdego ich ruchu. Zbyt małe stado sprzyja wzrostowi agresji tego gatunku wobec innych przydennych ryb. Rybki często odpoczywają wciśnięte pionowo lub bokiem w różne szczeliny lub kładąc się na podłożu. Rozgrzebują dno, podgryzają rośliny o miękkich liściach oraz mogą zjadać małe ślimaki (nie są jednak alternatywą na ich plagę). Nie powinny być trzymane z dużo mniejszymi rybami oraz z tymi o weloniastych płetwach (będą je podgryzały lub strzępiły poprzez aktywne pływanie) lub wolno pływającymi. Odpowiednimi współtowarzyszami dla nich wydają się ryby karpiowate z rodzajów: Barilius, Luciosioma, Balantiocheilos; inne bocje, grubowargi oraz kosiarki. Gatunek ten często ulega zarażeniu przez wiciowce z rodzaju Spironucleus (objawia się to znaczną utratą masy ciała). Dlatego bezwzględnie po zakupie należy je poddać kwarantannie. Gatunek może być sporadycznie karmiony żywymi pokarmami.
Akwarium
Najlepszym rozwiązaniem wydaje się zbiornik z miękkim i drobnym podłożem (piasek, żwir), z licznymi kryjówkami wśród poskręcanych korzeni, skał, doniczek, itp. (jednak pamiętamy, aby wszystkie elementy dekoracyjne nie miały ostrych krawędzi – ryby lubią się wciskać w każdą, nawet najmniejszą szczelinę). Konieczne przykrycie akwarium (lubią wyskakiwać), czysta, dobrze napowietrzona woda o delikatnym przepływie. Niezbędne regularne podmiany części wody (do 50% raz w tygodniu) oraz czyszczenie dna z materii organicznej. Wybierając rośliny można się zdecydować na mikrozorium oskrzydlone, mech jawajski czy anubiasy. Rybki pływają głownie w dolnych partiach akwarium.
Rozmnażanie
Gatunek jajorodny. Niestety nie ma danych o skutecznym rozmnażaniu w sztucznych warunkach. Dostępne okazy to najczęściej ryby hodowane na specjalnych farmach z wykorzystaniem hormonów.

BOCJA SIATKOWANA (BOTIA LOHACHATA)

Występowanie
Gatunek słodkowodny, który w warunkach naturalnych zamieszkuje rzeki i dopływy indyjskich i nepalskich rzek (głównie Gangesu). Taksonomia tego gatunku nie jest jednoznaczna. Problemy stwarza brak wystarczających danych (przede wszystkim zdjęć poszczególnych gatunków i odmian) w publikacjach naukowych. Przyjęło się uważać, że gatunek ten należy do grupy Botia Spp., w skład której wchodzą Botia almorhae, Botia birdi, Botia lohachate, Botia sp. Kosi oraz Botai sp. Teesto. Różnią się one między sobą nieznacznie kolorystyką, wyglądem głównego wzoru oraz występowaniem w naturze. Najprawdopodobniej okazy dostępne w sprzedaży, to Botia lohachate, Botia sp. Kosi oraz Botai sp. Teesto.
Wygląd zewnętrzny
Młode ryby z tego gatunku różnią się ubarwieniem od okazów dorosłych. Charakteryzują się połyskującym srebrzysto złotym kolorem ciała oraz ciemnymi wzorami układającymi się w szablon YoYo (stąd angielska nazwa tej ryby). Z wiekiem połysk zanika, a wzornictwo staje się bardziej skomplikowane tworząc wzajemne połączenia (podstawowe ubarwienie oliwkowo szare z ciemniejszą mozaiką / siateczką). Jak wszystkie bocje, posiada cztery pary wąsów oraz kolce pod oczami ukryte w specjalnych torebkach. Samicę można rozróżnić jedynie po osiągnięciu przez nią dojrzałości płciowej – jest szersza w partiach brzusznych.
Usposobienie
Po pierwsze jest to gatunek umiarkowanie agresywny, który może podgryzać weloniaste płetwy bojowników, gupików itp. Po drugie jest to stadna ryba, która w grupie tworzy specyficzną hierarchię społeczną. Ryby, po wpuszczeniu do nowego środowiska lub po dodaniu nowych osobników, walczą o dominację w stadzie (często mamy do czynienia z dominującą samicą). Po ustanowieniu hierarchii, dominant wyświetla najintensywniejsze kolory, u pozostałych można zaobserwować systematyczne wytracanie barw (czasami ledwo widoczne staje się charakterystyczne wzornictwo). W grupie można zaobserwować również szereg innych specyficznych zachowań tych ryb. Po trzecie bocja siatkowana jest bardzo dociekliwa. Wydaje się, że sprawia jej przyjemność zapoznawanie się ze wszystkimi zakamarkami przygotowanymi w zbiorniku i wprowadzanymi zmianami. Często można spotkać ją wciśnięta w jakąś szczelinę, pod skosem głową w dół lub do góry, zakopaną w podłożu lub leżącą płasko na boku na podłożu (ma się wówczas wrażenie, jakby ryba zdechła). Gatunek ten wydaje się bardziej aktywny o poranku, wieczorami oraz nocą. Lubi kopać w podłożu, obgryzać miękkie liście roślin, upolować od czasu do czasu ślimaka (nie jest jednak alternatywa na plagę ślimaków). Pobiera pokarm z dna i wydaje specyficzne dźwięki.
Akwarium
Gatunek ten dobrze czuje się w akwariach skonfigurowanych, jak ich naturalne środowisko oraz w ogólnych. Pierwszy rodzaj powinien mieć piaszczyste podłoże, dużo kamieni – płaskich i okrągłych, skały tworzące groty i jaskinie, korzenie i poskręcane gałęzie, dryfujące kawałki drzewa lub rośliny pływające (światło powinno być rozproszone). Jeżeli stosujemy rośliny, to tylko te o twardych liściach (np. anubiasy, mikrozorum). W zbiorniku ogólnym zapewniamy rybom mnóstwo zakamarków i kryjówek wśród roślin, korzeni, skał, skorup orzecha włoskiego, doniczek, rurek pcv i wszelkich dostępnych elementów dekoracyjnych. Pamiętać należy o jednym – podłoże musi być miękkie i drobne, a dekoracje powinny posiadać gładkie krawędzie, żeby ryby nie uszkodziły swojej skóry. Aranżując wnętrze należy zabezpieczyć wszelkie otwory i przejścia tak, żeby ryby nie zaklinowały się w nich. Bez względu na wystrój, akwarium musi być przykryte – ryby są dobrymi skoczkami. Wymagają wody dobrze natlenionej, o umiarkowanym przepływie, bez obciążeń organicznych (konieczne systematyczne podmiany jej części oraz czyszczenie dna).
Rozmnażanie
Gatunek jajorodny. Brak doniesień o sukcesach rozmnażania w warunkach akwariowych – hobbystycznych.

BOCJA WSPANIAŁA (ŁAC. CHROMOBOTIA MACRACANTHUS)

Występowanie

Bocja wspaniała w warunkach naturalnych zamieszkuje głównie ciemne wody rzek, kanałów, dopływów głównych cieków, tereny zalewowe i bagienne porośnięte gęstą dżunglą na obszarze Indonezji (Borneo, Sumatra).

Wygląd zewnętrzny

Ryba charakteryzuje się żółto pomarańczowym kolorem ciała z trzema poprzecznymi, grubymi i ciemnymi pręgami (pierwsza przechodzi przez oko, trzecia przez płetwę grzbietową oraz odbytową). Zasadniczo ubarwienie i wielkość tego gatunku zależy od siedliska naturalnego - różnice dotyczą przede wszystkim koloru płetw brzusznych oraz płetwy ogonowej. Istnieje także 7 podstawowych odmian tego gatunku, które różnią się między sobą wzornictwem (kształtem oraz ilością pasów/plam). I tak mamy odmianę podstawową (3 ciągłe pasy), odmianę z 4 pasami (2 środkowe pasy są przerywane lub tworzą "siodło"), odmianę "puzzle" (3 pasy, środkowy przypomina swoim kształtem element układanki), odmianę "siodło" (3 pasy, środkowy tworzy "siodło"), odmianę z 4 pasami, gdzie tylko przedostatni pas jest przerywany lub tworzy "siodło", odmianę z plamą (3 pasy, okrągła plama znajduje się między 2 i 3 pasem) oraz odmianę ze złączonymi środkowymi pasami, które tworzą wielką plamę pomiędzy zewnętrznymi pasami.

odmiana z 4 pasami, gdzie przedostatni pas tworzy "siodło"
/autor: Paweł, Aleksandrów Łódzki

Jak wszystkie bocje, posiada cztery pary wąsów przy otworze gębowym oraz kolce pod oczami, które podnosi w razie zagrożenia. Samicę rozróżnimy po rozmiarze - jest nieco większa i grubsza w partiach brzusznych.

Usposobienie

Jest to gatunek umiarkowanie agresywny, nieco terytorialny i ławicowy, który należy przechowywać w grupie minimum 5-6 osobników - wówczas wszelkie negatywne zachowania zamykają się w grupie. W grupie także zachowana jest ścisła hierarchia z dominującym samcem na czele. Bocja wspaniała jest niezwykle ciekawską, aktywną i inteligentną rybą. Potrafi się wcisnąć w każdą dostępną szczelinę lub zabawnie odpoczywać / spać (leżąc na boku, wisząc głową w dół czy utrzymując się na roślinach lub dekoracjach przy pomocy płetw brzusznych i płetwy ogonowej). Ryby te często wydają dźwięki podczas karmienia, pobierają pożywienie z dna, przekopują podłoże oraz podgryzają rośliny o miękkich liściach. Mogą również przegryźć od czasu do czasu ślimaczka, jednak nie sa alternatywą na ich plagę. Podgryzają płetwy weloniastych gatunków, dlatego unikamy przetrzymywania ich z gupikami, bojownikami itp. Unikamy także mniejszych i lubiących spokój ryb. Za współtowarzyszy dobieramy im inne bocje, tęczanki, grubowargi, sumokształtne itd.

Akwarium

Bocja wspaniała nadaje się zarówno do akwariów towarzyskich, jak i biotopowych (np. ciemnych wód). Ważne jest, żeby zawierały one miękkie podłoże (piasek lub drobny żwirek), elementy dekoracyjne o łagodnych krawędziach (skały, otoczaki, skorupy doniczek, korzenie, kawałki rur pcv lub ceramicznych, skorupy orzecha), wytrzymałe rośliny (anubiasy, mech jawajski lub mikrozorium oskrzydlone), niezbyt intensywne oświetlenie (rozproszenie uzyskamy poprzez zastosowanie dryfujących kawałków drzewa lub roślin pływających) oraz szczelne przykrycie zbiornika (bocje lubią wyskakiwać). Aranżując wnętrze akwarium musimy pamiętać, żeby szczeliny i przejścia były odpowiednio szerokie, aby ryby nie zaklinowały się w nich. Gatunek ten jest nieco wymagający pod względem jakości wody. Po pierwsze mogą być umieszczane tylko w stabilnych, dojrzałych - o ustalonym obiegu azotu zbiornikach. Po drugie są wrażliwe na zalegającą materię organiczną (wytwarzające się z niej azotany i azotyny), dlatego wymagają systematycznej podmiany części wody oraz skutecznej filtracji. Po trzecie woda powinna być dobrze natleniona, o średnim przepływie. Po czwarte bocje są wrażliwe na wszelkie infekcje pasożytnicze (zwłaszcza ospę), a co za tym idzie na gwałtowne spadki temperatury wody.

Rozmnażanie

Ryba jajorodna. Rozmnażanie w warunkach akwariowych zdarza się sporadycznie i przypadkowo. Wiadomo jedynie, że w naturze rozmnażanie odbywa się w porze deszczowej (temperatura wody spada, pH maleje), dlatego pobudzić ryby do tarła możemy poprzez większe podmiany wody na chłodniejszą oraz zmniejszenie odczynu wody (dodając np. liście migdałowca, dębu, buku, szyszki olchy, substrat kokosowy itp.). Ryby rozmnażają się przeważnie w grupie (kilkanaście sztuk), a ikra składana jest w ciasnej kryjówce (szczelina skalna, rura pcv, nora itp.)